انحصار را در جای دیگر جست و جو کنید، نه در صنعت خودرو
به گزارش بخش خبری اتوکارشناس،
به گزارش «اخبار خودرو»، طرح جدید مجلس برای صنعت خودرو و عرضه خودرو در بورس کالا چند ماهی است که در حال چکش‌کاری است. به‌تازگی تغییراتی در این طرح داده شده و ظاهرا نقش شورای رقابت در انتخاب خودروها برای عرضه در بورس در حال پررنگ‌تر شدن است. در این بخش، پیشنهاد انجمن خودروسازان؛ با عرضه بدون قید و شرط خودرو به مدت یک سال در بورس کالا بوده تا قیمت‌ها مانند آن‌چه برای فولاد مبارکه رخ داده است در بازار بورس تعیین شود و خودرو به فروش برسد.
در همین زمینه با احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان کشور به گفت‌وگو پرداختیم. وی معتقد است باید نگاه سیاست‌گذاران به صنعت خودرو مانند نگاه به صنعت فولاد و به‌خصوص فولاد مبارکه باشد. چرا که با صنعت خودرو به‌رغم وجود بیش از ۱۰ شرکت خودروساز، همچون صنعتی انحصاری رفتار می‌شود، اما فولاد مبارکه می‌تواند محصولات خود را به‌صورت آزاد در بورس کالا به فروش برساند.
طرح تحول صنعت و بازار خودرو با تغییراتی همراه است. آیا با انجمن خودروسازان در این خصوص مشورتی شده و جلساتی با عوامل اصلی تهیه کننده طرح داشته‌اید؟
خیر؛ متاسفانه جلسه‌ای در این خصوص با ما برگزار نشده، آن‌هم با وجود این‌که قانون‌گذار در برخی قوانین تاکید داشته است در تصمیم‌سازی‌ها باید با انجمن‌ها همکاری و مشورت داشته باشند.
ظاهرا قرار است نقش شورای رقابت در عرضه خودرو در بورس کالا و انتخاب این‌که چه خودروهایی باید در بورس عرضه شوند، پررنگ شود. نظر شما در این خصوص چیست؟
این کار نقض غرض طرح مجلس بوده و به همان اندازه غیرمنطقی است که وقتی بازار برای رشد قیمت خودرو کشش نشان می‌دهد، به خودروسازان تکلیف می‌کنند با قیمت پایین و با زیان محصول خود را به فروش برسانند. یعنی مدام بدهی روی بدهی خودروسازان اضافه می‌شود و نمی‌توانند تعهدات خود به قطعه‌سازان را پرداخت کنند. از آن طرف به‌طور مدام، وام به خودروساز پرداخت می‌کنند. این وام‌دادن‌ها هیچ دردی را دوا نمی‌کند و تنها مشکلات اصلی را عقب می‌اندازد. در حالی که راهکار حل این موضوع روشن است و قرار نیست راه حل جدیدی به‌وجود بیاید.
وقتی خودروسازان بدون زیان تولید کنند، می‌توانند روی کیفیت کار کنند و صادرات داشته باشند. با صادرات هم مشکلات ارزی‌شان حل می‌شود و به‌طور کلی صنعت خودرو رونق بیشتری می‌گیرد. همه این‌ها به این مساله برمی‌گردد که خودروسازان را سرکوب مالی نکنند. چگونه می‌توانیم با سرکوب مالی رونق تولید داشته باشیم؟
اگر تولید در صنعت خودرو افزایش پیدا کند، فولاد مبارکه که ما ۴۰درصد ورق‌هایش را مصرف می‌کنیم، رشد خواهد داشت. پس برای ایجاد رونق و جهش تولید در صنعت خودرو و ۶۰ صنعت مرتبط با آن کافی است کاری کنند خودروسازان از زیان خارج شوند.
در بحث عرضه خودرو در بورس، ابتدا صحبت از عرضه همه خودروها در بورس کالا بود. اما ظاهرا قرار است تنها خودروهای پرتیراژ و برخی دیگر از خودروها با تصمیم شورای رقابت در بورس کالا عرضه شوند. ضمن این‌که قیمت محصولات کم‌تیراژ هم دست خودروسازان باشد. آیا این روش می‌تواند خودروسازان را از زیان خارج کند؟
این روش تا حدودی می‌تواند کمک کند. ما به آقای ایزدخواه که عضو کمیسیون صنایع مجلس است، به‌عنوان مسئول اصلی طرح تحول صنعت و بازار خودرو پیشنهاد دادیم اگر می‌خواهید در عرضه خودرو در بورس کالا موفق شوید، یک سال به‌طور آزمایشی مانند عرضه شرکت فولاد مبارکه عمل کنید. سوال ما از نماینده‌ها این بوده آیا صنعت خودرو با حداقل ۱۰ کارخانه تولیدی انحصاری است یا فولاد مبارکه که شرکت دیگری مانند آن وجود ندارد؟
چگونه فولاد مبارکه محصولاتش را در بورس کالا می‌فروشد و قیمت هم هرچه باشد خودش برمی‌دارد، اما برای عرضه خودرو در بورس کالا، نرخ پایه تعیین می‌شود و برای مازاد قیمت تعیین‌شده هم کلی برنامه‌ریزی می‌شود که در فلان‌جا هزینه شود. پیشنهاد ما این است که این موارد را کنار بگذارند و یک سال در بورس کالا پرتیراژها را عرضه کنند و بعد برای باقیمانده آن نسخه بپیچند. وظیفه این مباحث را مطرح کنیم، اما در عمل چه کاری انجام می‌دهند؛ نمی‌دانیم.
با عرضه خودرو در بورس کالا ممکن است قیمت خودرو به قیمت بازار نزدیک شود. آیا واقعا این کشش قیمتی وجود دارد؟ چون با این قیمت‌ها در بازار عملا خرید و فروشی انجام نمی‌شود.
نظر ما در این خصوص همواره مشخص بوده است؛ تجربه گذشته باید مدنظر قرار بگیرد. وقتی در گذشته خودرو را در حاشیه بازار به فروش می‌رساندیم، دلالی‌ها و دونرخی بودن قیمت‌ها از بین رفته بود. نمی‌دانم چرا نمایندگان مجلس مخالف راهی هستند که قبلا امتحانش را پس داده است.
وقتی خودرو در حاشیه بازار به فروش برسد، بحث عرضه در بورس کالا، قیمت‌گذاری و شورای رقابت و صف تقاضای کاذب و قرعه‌کشی و بازگشت به ۴۰ سال گذشته تمام می‌شود. همین حالا شاهدیم در بحث ارز ۴۲۰۰ تومانی و نیمایی و… چقدر رانت و فساد ایجاد شده است.
اگر ارز تک‌نرخی بود، هیچ‌کدام از این مسائل ایجاد نمی‌شد. فروش خودرو در حاشیه بازار باعث می‌شود فروشنده واقعی به خودروساز مراجعه کند، خودرو را تحویل بگیرد و تمام؛ دیگر نه بحث قرعه‌کشی و حواشی آن به وجود می‌آید و نه در بازار شاهد قیمت‌های کاذب خواهیم بود.
حالا اگر دوستان نمی‌خواهند زیر بار این روش بروند، راه عرضه در بورس پیش‌رو است که حداقل از چیزی که درحال‌حاضر وجود دارد، بهتر است. اما اگر راهکار اساسی می‌خواهیم، همان بحث عرضه در حاشیه بازار است که متاسفانه نمایندگان آن را قبول نمی‌کنند.
یکی از مباحثی که در این طرح مطرح شده است بحث عدم فروش خودرو تا سه سال بعد از خرید است. این‌گونه تمهیدات تا چه حد قابل اجراست؟
وقتی یک راهکار اساسی را در پیش نمی‌گیریم، این مباحث پیش می‌آید. قبلا هم گفتم افراد برای رسیدن به خودرو چه اقداماتی انجام داده‌اند. یعنی سیاست‌ها به گونه‌ای است که افراد را به فساد می‌کشاند. ما به‌عنوان سیاست‌گذار نباید راهکاری اتخاذ کنیم که مردم را به فساد سوق دهیم.
این بند اگر اجرایی شود یا اجرایی می‌شد، آیا تاثیری بر فروش خودروسازان می‌گذاشت؟
قطعا تاثیرگذار خواهد بود. ما نمی‌توانیم حق انتخاب مردم را از آن‌ها بگیریم. من نه بحث پلاک آزاد را می‌پسندم، نه فروش تا سه سال و نه هیچ مورد دیگری مانند آن را، متاسفانه ما در جلسات بسیاری این مباحث را مطرح می‌کنیم، اما هیچ‌کس گوش نمی‌دهد.
