خودرو؛ کالایی که لوکس می‌ماند!
به گزارش «اخبار خودرو»،خودروها امروزه یکی از مهم‌ترین اجزای جدایی‌ناپذیر در سبک و سیاق زندگی مدرن به‌خصوص شهرنشینی محسوب می‌شوند. به‌طوری‌که بسیاری از فعالیت‌های روزانه به‌وسیله همین محفظه‌های کوچک و بزرگ و رنگ‌به‌رنگ انجام می‌شود و در سبک زندگی کنونی ما تصور دنیای بدون خودروهای سبک و سنگین با برندها، مدل‌ها، طرح‌ها و کاربردهای گوناگون عملا ممکن نیست و کمتر کسی نسبت به این حقیقت که خودرو در زمره نیازهای اساسی خانواده‌ها قرار گرفته است، تردید دارد.
اما امروز شرایط با گذشته بسیار متفاوت بوده و این کالای چرخ‌دار به مرور زمان در گروه کالاهای پرسود و پربازده قرار گرفته است و روزبه‌روز که می‌گذرد بر قیمتش افزوده شده و حتی اگر خریداری در بازار نباشد، باز هم بر قیمت این متحرک‌های چهارچرخ اضافه می‌شود.
کلاف سردرگم
چالش‌های صنعت خودرو در ایران که البته در دوسال اخیر شدت بیشتری به خود گرفته است همچنان تشدید شده و گویا قرار نیست به این زودی‌ها خاتمه یابد. درواقع بازار خریدوفروش خودرو، مدت‌هاست به‌دلیل عرضه بسیار پایین در برابر تقاضای بالا و غیرمنطقی، دچار نوسانات و جهش‌های قیمتی شدید شده، به روایت نمایشگاه‌داران خودرو، در حال حاضر رکود بی‌سابقه‌ای بر بازار حاکم است و مشتریان تمایلی به خرید ندارند و بعید به نظر می‌رسد به این زودی‌ها نظرشان برگردد و با بازار خودرو آشتی کنند. بعضی فعالان این حوزه می‌گویند: «قبلا منتظر تعطیلی بودیم تا کمی استراحت کنیم و به حساب و کتاب‌مان برسیم؛ اما حالا باید انتظار بکشیم شاید یک مشتری از راه برسد و ماشینی بخرد.» در مورد اینکه چرا بازار خودرو ایران به این حال و روز افتاده، دلایل مختلفی ازسوی کارشناسان مطرح می‌شود و در این میان سه فاکتور اصلی «بالا بودن بیش‌از اندازه قیمت خودرو»، «کاهش قدرت خرید» و «خوش‌بینی مشتریان به کاهش قیمت در دولت جدید» بیش از سایر عوامل اثرگذار بوده‌اند.
گرانی بیش از حد
با مقایسه اعداد و ارقام مربوط به میانگین درآمد در ایران و سایر کشورها و تناسب بستن میان قیمت خودروها در ایران و جهان به راحتی می‌توان دریافت خودرو در ایران به کالایی گران تبدیل شده و دور از دسترس بسیاری از اقشار جامعه است. سالانه گروهی از مردم که نیاز به ماشین‌سواری دارند بخش قابل‌توجهی از درآمد خود را صرف خرید خودرو می‌کنند. خودروهایی که با بهایی گزاف و بسیار بالاتر از قیمت واقعی به فروش می‌رسند.
نه فقط پراید، بلکه خودروهای دیگر داخلی مانند پژو 206 و 405 و صد البته محصولات مونتاژی چینی نیز طی دو سال گذشته با افزایش قیمت شدیدی روبه‌رو شده‌اند و حالا دیگر برای بخش بزرگی از مشتریان بازار، چیزی به اسم خودرو ارزان وجود ندارد. به نظر کارشناسان، بالا رفتن قیمت خودروهای داخلی (منطقی یا غیرمنطقی)، دست مشتریان زیادی را از بازار کوتاه کرده و حتی اگر فرض کنیم قیمت‌های فعلی منطقی و مطابق با هزینه‌های تولید بالا رفته‌اند، باز هم بسیاری از افراد توان خرید ندارند.
این موضوع از پایین آمدن قدرت مالی ایرانی‌ها سرچشمه می‌گیرد؛ زیرا طی سال‌های گذشته، به‌دلایلی ازجمله کاهش ارزش پول ملی و تورم فزاینده، قدرت خرید بسیاری از مشتریان افت کرد و کار به‌جایی رسید که حتی ارزان‌ترین خودروها نیز برای آنها گران شد.
سرمایه‌گذاری بی‌ثمر
ازسوی‌دیگر کارشناسان معتقدند باتوجه به شرایط کنونی برخی مشتریان هنوز ترجیح می‌دهند پول خود را در خودرو سرمایه‌گذاری کنند، این در شرایطی است که چندماه برای دریافت خودروهای ثبت‌نامی باید انتظار بکشند بنابراین نمی‌تواند برای آنها به‌صرفه باشد؛ زیرا در این صورت پول چندانی عاید آنها نمی‌شود. در این زمینه تجربه متضرر شدن برخی مشتریان نیز حائزاهمیت است. به‌شکلی که برخی مشتریان با سرمایه‌گذاری در خودرو امید داشتند که خودرو تحویلی خود را با قیمت بالاتری به فروش برسانند و این در حالی است که نه‌تنها سودی عایدشان نشد، بلکه با ضرر نیز مواجه شدند. در این میان نقش خودرو به‌عنوان کالای سرمایه‌ای کاهش یافته و نقش مصرفی آن افزایش یافته است؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد خریدوفروش خودرو دیگر نفعی ندارد و به‌همین دلیل هم‌اکنون سرمایه‌گذاری در خریدوفروش برخی کالاها نسبت‌به خودرو جذابیت بیشتری پیدا کرده، به‌عنوان مثال سرمایه‌گذاری در حوزه مسکن به عنوان کالای مصرفی بادوام همچنان جذابیت خود را حفظ کرده است. در همین رابطه برخی کارشناسان اقتصادی می‌گویند: «در شرایط فعلی برای مشتریان صرف نمی‌کند سرمایه خود را به قصد کسب سود به بازار خودرو بیاورند؛ بنابراین بسیاری از مردم به دلیل بالا بودن نرخ سود بانکی پول خود را در بانک‌ها سپرده‌گذاری می‌کنند.» کارشناسان خودرو هم کاهش نرخ سود بانکی در تغییر رویکرد مردم را چندان موثر نمی‌دانند و عنوان می‌کنند: «به دنبال کاهش نرخ سود بانکی بخشی از مردم، سرمایه خود را به حوزه مسکن وارد کردند؛ زیرا مسکن کالای سرمایه‌ای بادوام است، اما این موضوع دیگر در مورد خودرو صدق نمی‌کند.»
به ما ربطی ندارد!
اما جالب آنکه در این بازار خودرو که همه از آن ناراضی هستند، در این میان دولتی‌ها از پاسخگویی به عملکرد خود شانه خالی می‌کنند. رئیس سابق شورای رقابت در پایان حضور خود در این شورا درباره قیمت‌گذاری خودرو که قرار بود در مهرماه انجام شود، گفت دیگر قیمت‌گذاری خودرو به من ارتباطی ندارد و رئیس جدید آن را پیگیری می‌کند که ممکن است بخواهد مدل را تغییر بدهد! وی اضافه کرد قیمت‌گذاری با روش فعلی باید براساس نرخ اعلامی تورم از سوی بانک‌مرکزی انجام شود اما هنوز بانک تورم را به شورای رقابت اعلام نکرده و ممکن است تا پایان مهر طول بکشد. با این حال بازار خودرو ایران این روزها در خوابی عمیق فرو رفته است؛ آنقدر عمیق که بیدار کردنش کار هر کسی نیست و این ماجرا، نگرانی‌هایی جدی را برای همه از تولیدکننده، فروشنده، قطعه‌ساز، خریدار و… به وجود آورده است. افزایش بهای هفتگی و حتی روزانه خودرو، دورنمای روشنی را از این بازار ترسیم نمی‌کند.
