بازار خودرو؛ معطل نخستین خبر منفی!
به گزارش «اخبار خودرو»،بازار خودرو مانند بسیاری از بازارها و کسب‌وکارهای دیگر با رکود مواجه شده است. اما به سبب بزرگی بازار و البته صنعت خودرو، این رکود ممکن است آینده هولناکی داشته باشد. درحال‌حاضر قیمت‌ها به‌صورت دستوری پایین نگه داشته شده‌اند و اگر قرار باشد نرخ‌ها واقعی شوند و متناسب با افزایش حقوق و دستمزد و تورم موجود افزایش پیدا کنند، قطعا قیمت خودرویی مانند ۲۰۶ ده‌ها میلیون تومان افزایش خواهد داشت. افزایش قیمت باعث می‌شود بسیاری افراد، دیگر سراغ خرید خودرو نروند و پایین نگه‌داشتن دستوری آن سبب ورشکستگی خودروسازان خواهد شد. در هر صورت بازار و صنعت خودرو و همچنین مشتریان آسیب جدی خواهند دید. راه‌های مختلفی برای خروج از این وضعیت وجود دارد که اصلی‌ترین آن به نتیجه رسیدن مذاکرات و برداشتن تحریم‌ها و آزاد شدن مراودات بین‌المللی و اقتصادی ایران با کشورهای دیگر جهان است. در این صورت احتمالا نرخ ارز نیز تا اندازه‌ای کاهش خواهد یافت و در یک میزان مشخصی ثبات پیدا خواهد کرد. این می‌تواند بازار خودرو را رونق بخشد. در غیر این صورت، به نظر می‌رسد بحران تقاضا در بازار خودرو به وجود خواهد آمد. درحال‌حاضر به دلیل تفاوت فاحش نرخ کارخانه و بازار تقاضا برای خودرو بسیار بالاست. اما با افزایش قیمت‌ها تقاضا به‌شدت افت خواهد کرد. در همین زمینه، با فربد زاوه؛ فعال و کارشناس حوزه خودرو به گفت‌وگو پرداختیم.
بررسی بازار خودرو نشان می‌دهد قیمت‌ها نوسان دارند و گاه افزایش و گاه کاهش پیدا می‌کنند. دلیل این مساله را چه می‌دانید؟
با توجه به این‌که طی یک ماه اخیر اخبار متفاوتی درخصوص برجام و بحث واردات خودرو به جامعه مخابره شده، شاهد افت‌وخیز در قیمت خودرو بوده‌ایم، به‌طوری‌که طی یک ماه، یک موج کاهش قیمت را با خبر آزادسازی واردات با مصوبه مجلس داشتیم، اما بعد از این‌که شورای نگهبان و به‌ویژه مجمع تشخیص مصلحت نظام با این موضوع مخالفت کرد، دوباره قیمت‌هایی که به‌طور متوسط ۱۰ درصد کاهش پیدا کرده بودند، با همین میزان افزایش در بازار روبه‌رو شدند. اما در هفته جاری با توجه به اخبار غیررسمی که در برخی رسانه‌های خارجی در مورد آغاز مذاکرات برجام طی دو تا سه هفته آینده منتشر شده، قیمت در بازار همگام با افت نرخ دلار با افت روبه‌رو و به بیان بهتر ترمز رشد قیمت‌ها کشیده شد. این درحالی است که این کاهش موقت خواهد بود. زیرا بار دیگر با مخابره با یک خبر منفی بازار دوباره سیر صعودی خواهد گرفت.
این وضعیت در بازارهای دیگر کشور چگونه بوده است؟ آیا آن‌ها هم تحت تاثیر این اخبار هستند؟
قیمت‌ها درحال‌حاضر در بازارهای سرمایه‌ای ازجمله خودرو نسبت به اخبار سیاسی و بین‌المللی بسیار حساس شده‌اند. به بیان دیگر، بازارها به هرگونه خبر مثبت یا منفی سریع واکنش نشان می‌دهند. بنابراین باید دید در میز مذاکره چه فعل و انفعالاتی رخ خواهد داد و آیا سرانجام آمریکا به برجام بازخواهد گشت و ایران نیز قبول می‌کند تعهدات پیشین را بپذیرد یا همچنان این وضعیت تعلیق‌گونه ادامه پیدا می‌کند.
طی ماه‌های اخیر در برخی خودروها نیز شاهد ثبات و حتی کاهش قیمت خودرو بوده‌ایم. به چه دلیل این کاهش قیمت که البته به ندرت رخ می‌دهد به وجود می‌آید؟ این کاهش قیمت‌ها در نهایت در چه مسیری قرار می‌گیرد؟
علت دیگر کاهش بهای خودرو در بازار، از یک‌سو به افزایش افسارگسیخته قیمت‌ها و ازسوی‌دیگر به کاهش شدید قدرت خرید مردم مرتبط است. به بیان دیگر، زمانی که در بازار خریداری وجود نداشته باشد، بازار دچار سکته می‌شود و فروشندگان در چنین وضعیتی با کاهش قیمت سعی در جذب مشتری دارند. درحال‌حاضر نیز بازار خودرو با بحران تقاضا روبه‌رو است و اندک پولی در کف بازار جریان دارد. اما این خریدها نیز آن‌چنان تاثیرگذار نبوده و پس از مدتی دوباره قیمت‌ها به سر جای خود برمی‌گرداند.
رکود در بازار ایران طی سال‌های گذشته به‌صورت متناوب وجود داشته و گاهی در چندماه تا یک‌سال بر بازار سایه انداخته است. چه تفاوتی بین رکود سنگین فعلی و رکودی که در سال‌های گذشته شاهد آن بودیم، وجود دارد؟
رکود فعلی در بازار خودرو بسیار شدیدتر از آن چیزی است که در سال ۹۲ رخ داد. در آن مقطع قیمت خودرو ۲.۵ برابر شد. زیرا از سال ۹۰ تا ۹۲، به دلیل افزایش قیمت ارز شاهد مشکلاتی در بازار خودرو بودیم.
با روی کار آمدن دولت روحانی، برای رونق بازار خودرو و نجات خودروسازان، تسهیلات خرید خودرو به مردم داده و یک رونق نسبی در بازار ایجاد شد. اما این بار طی سه سال قیمت خودرو در مدل‌های مختلف حداقل ۸ و حداکثر ۱۱ برابر شده است. درحالی‌که حقوق و دستمزد مردم به زحمت به دو برابر افزایش پیدا کرده است. در چنین حالتی با بحران تقاضا روبه‌رو هستیم و مردم دیگر قدرت خرید گذشته را ندارند.
قبلا درخصوص قیمت خودرو با توجه به وضعیت اقتصادی پیش‌بینی‌هایی انجام شد. با توجه به اوضاع فعلی آیا همچنان انتظار خودرو ۲۰۶ بیش از ۳۰۰ میلیون را خواهیم داشت. اصولا افزایش قیمت خودرو به ضرر مصرف‌کننده است یا خودروساز؟
درحال‌حاضر با این وضعیت تورمی ممکن است در چند ماه آینده، قیمت ۲۰۶ به ۳۰۰میلیون تومان و تیبا نیز به ۲۰۰میلیون تومان برسد. قطعا در چنین شرایطی مردم توان خرید این خودروهای داخلی را نخواهند داشت. بنابراین بحران تقاضا یک مساله جدی در تمامی بازارها ازجمله بازار خودرو است و درصورتی‌که این وضعیت ادامه داشته باشد، مشکلات بسیار جدی برای خودروسازان و قطعه‌سازان ایجاد خواهد شد.
با شرایطی که برای حقوق و دستمزد وجود دارد و با توجه به گرانی‌های افسارگسیخته در همه بخش‌ها، آیا بار دیگر مشابه سال ۹۲ می‌توان با پرداخت تسهیلات تقاضا در بازار خودرو را تحریک کرد؟
امروز دیگر نمی‌توان به طبقه متوسط برای خرید خودرو وام پرداخت کرد. زیرا برای یک خودرو داخلی که قیمت آن ۳۰۰میلیون تومان است، باید دست‌کم یک تسهیلات سه‌ساله ۱۵۰میلیون تومانی داده شود. اما چه کسی می‌تواند این وام را در این مدت با سود و اصلش به بانک برگرداند. بنابراین اگر وضعیت اقتصادی فعلی ادامه داشته باشد، بحران تقاضا در آینده تشدید خواهد شد که این موضوع می‌تواند در نهایت به بحران بدهی گسترده و ورشکستی عمومی ختم شود؛ همانند بحرانی که در سال ۲۰۰۸ در آمریکا و به‌خصوص در بازار مسکن این کشور رخ داد.
راهکار خروج از این وضعیت چیست؟ آیا راهی برای دچار نشدن به ورشکستگی عمومی که اشاره کردید وجود دارد؟
درحال‌حاضر راهکار کنترل قیمت‌ها، مهار تورم است. این هدف از طریق احیای مناسبات اقتصادی بین‌المللی محقق خواهد شد. حال باید منتظر روزها و هفته‌های آینده ماند و مشاهده کرد آیا سرانجام قفل مذاکرات باز خواهد شد یا این‌که این وضعیت برزخ‌گونه اقتصادی همچنان ادامه خواهد داشت. درصورتی‌که وضع فعلی ادامه پیدا کند، در نیمه دوم سال جاری با تورم بسیار شدیدی روبه‌رو خواهیم بود که تمام بازارهای سرمایه‌ای را با خود همراه خواهد کرد.
