عدم قابلیت اجرای پلتفرم مشترک در صنعت خودرو ایران

به
گزارش خبرخودرو، عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت در خصوص پلتفرم مشترک که یکی
از نیازهای صنعت خودرو کشور است و اخیرا نیز توسط دبیر انجمن خودروسازان نیز مطرح
شده، توضیحاتی ارائه داد.

امیرحسن
کاکایی در گفتگو با خبرنگار خبرخودرو با تاکید بر اینکه استراتژی
پلتفرم مشترک راه نجات صنعت خودرو دنیا است، اظهار داشت: مفهوم پلتفرم مشترک در 30 سال گذشته با هدف کاهش هزینه
ها، افزایش سرعت نوآوری ، ایجاد تنوع در سبد محصولات خودروسازان و رقابت در فضای
بین المللی و همزمان با گستردگی شبکه تامین(تیرینگ) و ابر ادغام ها در سطح
خودروسازی جهان اتفاق افتاده و اخیرا نیز پژو سیتروئن با فیات کرایسلر مجموعه
جدیدی تحت عنوان استلانتیس را تشکیل دادند.

وی ادامه داد: صنعت خودرو ایران
نیز باید برای رقابت پذیری به سمت چنین همکاری هایی حرکت کند اما متاسفانه ساختارها
در ایران برعکس عمل کرده و برخلاف صنایع خودروسازی جهان تعداد خودروسازان ما در
سالهای اخیر افزایش پیدا کرده است به طوری که در حال حاضر نزدیک به 30 خودروساز و
حدود 35 پروانه بهره برداری در کشور ما وجود دارد که خود یک مسأله است.

این کارشناس صنعت خودرو همچنین
افزود: مسأله دیگر عدم وجود سیستمی شفاف و کارآمد به منظور حفظ حقوق مالکیت معنوی برای
ادغام و همکاری های مشترک بلند مدت در کشور است. اگرچه قوانینی در این زمینه وجود
دارد اما بسترهای حقوقی برای انجام همکارهای مشترک فراهم نیست و اصولا از حقوق
مالکیت معنوی اشخاص محافظت نمی شود در حالی که در دنیای مدرن امروز هر ابتکار و
نوآوری با حفظ حقوق مالکیت معنوی به دیگران واگذار می شود.

کاکایی تصریح کرد: متاسفانه هر
زمان که صنعت خودرو با مشکلات مالی مواجه می شود سیاست گذاران از پلتفرم مشترک به
عنوان راهی برای نجات صنعت خودرو یاد می کنند اما واقعیت این است که تا زمانی که
نیاز به رقابت و ایجاد بسترهای حقوقی و مدیریتی به وجود نیامده پلتفرم مشترک قابل
اجرا نیست چرا که در هر مشارکتی تعیین حق و حقوق شرکا و تقسیم منافع در همان
ابتدای امر ضرورت دارد.

وی در ادامه اذعان داشت: حتی اگر
به لحاظ حقوقی امکان اجرای همکاری های مشترک وجود داشته باشد فرهنگ صنعتی موجود در
ایران یکی از موانع دیگر است زیرا مشترک سازی پلتفرم در صنعت خودرو به لحاظ فنی دشوار
است و مدیران خودروسازی حوصله ای برای انجام آن ندارند و یا شاید آن را نیازی برای
صنعت خودرو نمی دانند.

عضو
هیأت علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت
در تکمیل اظهارات خود اضافه کرد: علاوه بر مواردی که به آن اشاره شد، از آنجا که
همکاری های مشترک با کاهش هزینه ها در صنعت خودرو همراه است صاحبان قدرت و سرمایه منافع
خود را در خطر دیده و به همین دلیل تمایلی به اجرای چنین سیستم هایی ندارند اما
چرا در دنیا این طور نیست چون قوانین به گونه ای است که افراد نفوذ پذیر تحت فشار
رقابت قرار می گیرند لذا ملزم به اجرای قوانین می شوند.

کاکایی با اشاره به تجارب شکست
خورده پلتفرم مشترک در صنعت خودرو ایران عنوان کرد: مفهوم پلتفرم مشترک ظاهرا در
صنعت خودرو کشور قابل اجرا است همان طور که در سال 83 خودرو ال 90 حاصل همکاری
مشترک دو خودروساز بود اما برخلاف دنیا که دو خودروساز برای کاهش هزینه های خود از
طریق یک پلتفرم مشترک دو خودرو متفاوت به بازار عرضه می کنند، اما در ایران دو
خودروساز با یک پلتفرم مشترک تنها یک خودرو ال 90 را تولید کردند که نتیجه آن چیزی
جز افزایش هزینه ها نبود. بنابراین تا زمانی که نیاز واقعی به همکاری های مشترک
نباشد چنین طرح هایی در کشور قابل پیاده سازی نیست.

وی افزود: همچنین شرکت های ایران
خودرو و سایپا در سه دهه گذشته مانند شرکت های رنو و نیسان که در واقع دو شرکت
هستند و یک شرکت مالی مدیریت مشترک آنها بر عهده گرفته، زیرنظر سازمان گسترش و
نوسازی فعالیت می کردند و در سطح بین الملل شرکت های ادغام شده تلقی می شدند. به
عبارت دیگر مفهوم پلتفرم مشترک ظاهرا در ایران اجرا شده اما چون اصول آن رعایت نشده
نتیجه ای نیز حاصل نشده است.

عضو
هیأت علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت
یادآور شد: مشترک سازی پلتفرم در صنعت خودرو ایران در صورتی قابل اجراست که شجاعت
مقابله با صاحبان سرمایه و افراد نفوذپذیر که منافع خود را در تضاد با همکاری های
مشترک می بینند، وجود داشته باشد که متاسفانه تا کنون چنین اراده ای را شاهد
نبودیم.

کاکایی در خصوص تحقق اهداف خودرویی
وزیر صمت که احساس نیاز به پلتفرم مشترک را بیشتر از گذشته می کند، اظهار داشت: با
توجه به اینکه تا کنون اقدام جدی و برنامه مشخصی در مورد صنعت خودرو از سوی وزیر
صمت ارائه نشده بعید است که تا پایان سال اتفاق خاصی در این زمینه رخ دهد و احتمالا
برنامه های فعلی ادامه خواهد داشت. ضمن اینکه خودروسازان در حال حاضر به سختی به
تولیدات خود ادامه می دهند و جالب است که نتیجه تلاش های آنان چیزی جز زیان
انباشته نیست. این در حالی است که در در دنیا شرکت های تولیدی با هدف کسب سود
فعالیت می کنند.

وی تأکید کرد: تا زمانی که تولید
خودرو در کشور ما با زیان همراه است اهداف وزیر صمت مبنی بر جهش تولید محقق نخواهد
شد. ضمن اینکه رشد تولید همراه با زیان، ارزشی ایجاد نمی کند و قطعا در بلند مدت
محکوم به شکست است و برای جامعه نیز مطلوب نیست چون در ادامه از منابع جامعه کسر
خواهد شد.

این کارشناس صنعت خودرو در پایان
تاکید کرد: فراموش نکنیم که در حال حاضر الویت های مهم تر از صنعت خودرو نظیر
تامین مایحتاج عمومی مردم ، صنایع نیروگاهی و آب پیش روی وزارت صمت است و پس از آن
به ترتیب صنعت حمل و نقل و صنعت خودرو می تواند از الویت های ایشان قرار
بگیرد. بنابراین اینکه وزیر صمت تا کنون برنامه
خاصی برای صنعت خودرو ارائه ندادند جای تعجب ندارد چرا که مسائل مهم تری مانند
تامین برق که کل کشور را تحت تاثیر قرار داده پیش روی ایشان قرار دارد.